اِنَّما
فَرَّقَ بَیْنَهُمْ مَبادِئُ طینِهِمْ، وَ ذلِکَ اَنَّهُمْ کانُوا فِلْقَةً مِنْ
سَبَخِ
اَرْض
وَ عَذْبِها، وَ حَزْنِ تُرْبَة وَ سَهْلِها. فَهُمْ عَلى حَسَبِ قُرْبِ
اَرْضِهِمْ
یَتَقارَبُونَ، وَ عَلى قَدْرِ اخْتِلافِها یَتَفاوَتُونَ. فَتامُّ الرُّواءِ
ناقِصُ
الْعَقْلِ، وَ مادُّ الْقامَةِ قَصیرُ الْهِمَّةِ، وَ زاکى الْعَمَلِ قَبیحُ
الْمَنْظَرِ،
وَ قَریبُ الْقَعْرِ بَعیدُ السَّبْرِ، وَ مَعْرُوفُ الضَّریبَةِ مُنْکَرُ
الْجَلیبَةِ،
وَ تائِهُ الْقَلْبِ مُتَفَرِّقُ اللُّبِّ، وَ طَلیقُ اللِّسانِ حَدیدُ الْجَنانِ
مَبادى سرشتشان بین آنان تفاوت به وجود آورده، و این به خاطر آن است که قطعه اى بودند از
زمین شور و شیرین، و درشت و نرم. پس اینان بر اساس نزدیک بودنِ
زمینشان به هم نزدیکند، و به اندازه اختلاف خاکشان با هم متفاوتند. یکى را صورتى زیبا
ولى عقل کم، یکى را قامتى بلند و همّتى کوتاه، یکى را عملى پاک و
صورتى زشت، یکى را قامتى کوتاه و عقلى دوراندیش، یکى را طبیعتى نیکو ولى خصلتى
ناباب، یکى را دلى سرگشته و عقلى پریشان، و یکى را زبانى گویا و دلى تیز و دانا عنایت فرمود.
--------------------------------------------------
پ.ن1: نهج البلاغه،خطبه 225
