روایت اول
بسم رب الحســین
روایت حضرت مسلم
سلام بر روى خداوند
عاشورا اگر این «تصمیم ات را بگیر» را نداشت، خیلى خوب بود.
هر چقدر که مى خواستند ما گریه مى کردیم و به سر و سینه مى زدیم. ضجّه وفغان واندوه. ولى موضوع این است که از همان صبح عاشورا که خورشید در مى آید، همه ذرات دور و بر آدم داد مى زنند: «تصمیم ات را بگیر».
بسم رب الحســین
روایت حضرت مسلم
آخر ذى الحجه، علم و کتل هاى «تکیه» را بر پا مى کنیم. آب و جارو، آماده کردن ظرفها براى ده شب عزادارى. چند روز مانده به محرم باید شروع کنیم به تمرین تعزیه اى که هر ساله از شب اول اجرا مى شود. مشکل هم درست از همین نقطه آغاز مى شود. از همین لحظه ى انتخاب «نقش».
شمشیر و لباس و کلاهخودِ سبزها را مى ریزند اینطرف. لباس و ادوات قرمزها را هم آنطرف. منتظر انتخاب. در تعزیه ى کربلا، سیاهى لشکر یا نقش هاى میانى اصلاً وجود ندارد. فقط دو جور نقش: «شبیه حسین و شبیه یزید».اگر این نشدى یعنى آن یکى هستى.یک دایره است آن وسط.همههمایستاده اند به تماشا دور تا دور.
در تعزیه همه چیز شفاف مى شود. پشت صحنه اى نیست. پشت سبزها هم نمى شود قایم شد. وقتى دلت، وقتى لباس روحت قرمز است نور افکن ها که کار بیفتد، همه مى بینند چه کاره هستى!
در همه ى تاریخ آدم هاى مثل ما زیر آبى رفتند. آن پشت و پستوها قایم شدند. جورى که درست معلوم نشود اهل کدام هستند تا هم از این ور بخورند هم از آن ور. بعد یکدفعه یک بیابان بى آب و علف پیدا شد که معادلات همه را ریخت به هم. جاى قایم شدن نداشت. حالا انگار کن مثل «زهیر» هى راه قافله ات را کج کنى و از بیراهه ها بروى تا به کاروان امام حسین (علیه السلام) برخورد نکنى. بالاخره چى؟ بیابان مگر چقدر جاى فرار دارد؟
بالاخره مى فرستند دنبالت: «زهیر! تصمیم ات را بگیر»
انگار کن بروى لاى سپاه یزید و توى خیمه ها قایم شوى، صدایت مى کنند: «حرّ! تصمیم ات را بگیر.» بدتر از همه آن شب که چراغها را خاموش مى کنند و در دل تاریکى مى گویند: «این شب و این بیابان، تصمیم ات را بگیر»
عاشورا اگر این «تصمیم ات را بگیر» را نداشت، خیلى خوب بود.
هر چقدر که مى خواستند ما گریه مى کردیم و به سر و سینه مى زدیم. ضجّه وفغان واندوه. ولى موضوع این است که از همان صبح عاشورا که خورشید در مى آید، همه ذرات دور و بر آدم داد مى زنند: «تصمیم ات را بگیر».
حالا انگار کنیم ما لباس سبز و برقع سبز و همه چى را سبز برداشتیم و ایستادیم این طرف. چى صدایمان کنند؟ «شبیه حسین»؟
اصل گرفتارى، اصل دروغ، همین جاست. کجاى جان ما شبیه حسین است؟ وقتى که رنگ روح ما قرمز است، حالا حتى نیمه قرمز )اُمَّةً اَسَرَجَتْ وَاَلْجَمَتْ و تَنَقَّبَتْ!)گیریم لباس سبز بپوشیم، نور افکن ها ما را لو خواهند داد.
ما چه جور سنخیتى با آن روح بزرگ داریم؟این است که هر سال این وقت، «آخر ذى الحجه»، همه مى نشینیم و عزا مى گیریم چه کنیم.
تا کى؟ تا هلال ماه محرم در مى آید. بعد یک هو چیزى یادمان مى آید یا شاید یادمان مى آورند. به ما مى گویند: «عشق هم خیلى کارها مى کند، این را یادتان رفته؟» به ما مى گویند: «عشق، آدم را شبیه معشوق مى کند، پارسال که بهتان گفتیم». به ما مى گویند: «محبت، آخر آخرش به سنخیت مى رسد، به شباهت».
یکهو همه چیز یادمان مى آید. همان طعم پارسالى مى آید زیر زبانمان. گُر مى گیریم، همان جور که از عشق گُر مى گیرند. لباس هاى سبز را مى پوشیم. مى رویم روى صحنه و داد مى زنیم: «سلام بر روى خداوند»
__________________________________________________
1-از کتاب خدا خانه دارد نوشته فاطمه شهیدی (با اندکی تلخیص)